5G internet son dönemde en çok konuşulan teknoloji. Peki veri alış-veriş hızında ve iletişim cihazlarında devrim yaratacağı söylenen 5G teknolojisi nedir?
Geleceği teknolojisi olarak bilinen 5G’nin Türkiye’de yaygınlık kazanmasıyla birlikte hayatımızda 7’den 70’e pek çok şey değişecek.
Jet hızında veri transferi
4G/LTE teknolojileriyle internetimizin çok hızlandığını düşünüyoruz; ancak 5G hayallerin sınırlarını zorlayacak çapta büyük bir hız sunacak. 4G teknolojisiyle 50 milisaniyede inen bir dosya, 5G ile sadece 1 milisaniyede inecek. Örneğin ultra HD kalitede bir film indirmek istiyorsanız 5G ile 6 saniyede bu filmi indirebileceksiniz. 4G ile bu süre 1 saati buluyor.
Her şey akıllanacak
Nesnelerin İnterneti kavramı hayatımıza daha fazla dahil olacak. 5G ile birlikte çok daha fazla sayıda eşya birbirleriyle konuşmaya başlayacak. Akıllı evler, araçlar, anahtarlar, lambalar, yüzükler, kolyeler vb. pek çok eşyanın akıllandığı bir çağa gireceğiz.
5G, mobil telefonların kullandığı hücresel ağlarda bulunan teknolojik alt yapının yeni kurallar ile yeniden yapılandırılması. Bu çerçevede radyo frekansları, işlemciler ve antenlerin kullanılma şeklinde yapılan değişiklikler ve kapasite yükseltici yeni eklemelerden söz edebiliriz.
1970’lerden bu yana farklı şirketlerin mühendisleri hücresel ağların yapılandırılması için standartlar üzerinde anlaşıyor ve altyapı noktasında işbirliği içerisinde hareket ediyor. İletişim cihazları da bu altyapı standardına uygun şekilde üretiliyor. Aşağı yukarı her 10 yılda bir gelişen teknolojiler ışığında daha fazla verim alabilmek ve daha iyi hizmet sunabilmek için bu altyapının kodları ve malzemesi değiştiriliyor.
İşte 5G bu altyapının 5. kez değiştirilmesi anlamına geliyor. Elbette bu alt yapı her değiştiğinde tüketicilerin yeni cihazlar satın alması gerekiyor. Eskiden değişim fazla hızlı olmadığı için geçiş süreci de uzun yıllara yayılıyordu. Ne var ki, günümüzde alt yapı değişikliklerinin de zaman aralığı kısalmaya başladı.
5G ne kadar hızlı?
Bu sorunun cevabı nerede yaşadığınıza, hangi servis operatörünü kullandığınıza ve 5G trenine ne zaman binmeye karar verdiğinize göre değişecek. Ancak varolan hızlara kıyasla sorunun basit cevabı: çok hızlı.
Örneğin Qualcomm firması yaptığı testlerde saniyede 4,5 gigabit hızlara ulaşıldığını açıkladı ancak bu ulaşılan en yüksek hız. Ortalama hızın saniyede 1,4 gigabit olduğu belirtiliyor ki bu bile var olan en hızlı 4G iletişiminden 20 kat hızlı bir teknoloji. Yüksek çözünürlüklü bir filmi indirmek ortalama süratlerle yalnızca 15 saniye sürecek.
Eğer 4 veya 5 gigabit hızlarına ulaşırsanız şimdikinden 100 kat daha hızlı bir iletişim gücüne sahip olacaksınız ve ‘indir’ tuşunun yerini ‘oynat’ tuşu alacak çünkü dokunmanızla filmin oynamaya başlaması aynı anda olacak. Bir televizyon dizisinin tüm sezon ve bölümlerini yüksek çözünürlükte indirmeniz bir dakika sürmeyebilecek.
İnternet sitelerinin yüklenmesinde yaşanan gecikme süreleri de dramatik şekilde azalacak. Bir siteye ulaşmak için veriler farklı servis sağlayacıları ve fiziki merkezlerden geçmek zorunda. Günümüzde 50 ila 100 milisaniyelik gecikmeler normal kabul ediliyor. Bu alanda da yeni teknolojiler barındıran 5G ile gecikme süresi birkaç milisaniyeye inecek.
Neyi değiştirecek?
İletişim ve gecikme alanlarındaki bu hızların başta sanal gerçeklik uygulamaları olmak üzere pek alanda devrim niteliğinde gelişmelere kapı açması bekleniyor. Cihazların hafiflemesi, daha serbest ve mobil hale gelmesiyle sanal gerçeklik ve arttırılmış gerçeklik uygulamlarının günlük hayatın bir parçası haline gelebileceği konuşuluyor.
Sosyal hayatınızdan iş hayatınıza, eğiitimden eğlenceye, reklam uygulamalarından yeni iş alanlarına, tıptan ticarete pek çok noktada 5G hayatı değiştirecek.
Örneğin bir futbol maçını stadyumda izlerken sahaya telefonunuzun kamerası ve arttırılmış gerçeklik gözlüğünüzle baktığınızda oyuna ve oyunculara ilişkin görmek istediğiniz her bilgiyi gecikme ve bekleme yaşanmaksızın anında görebileceksiniz. Cihazların ne kadar küçüleceğine bağlı olarak belki hakemler ve oyuncuların kendileri de bu teknolojiden yararlanacak.
5G hizmeti ne zaman verilmeye başlanacak?
İspanya’nın Barselona şehrinde gerçekleştirilen Mobil Dünya Kongresi’nde yapılan son model akıllı telefon tanıtımlarında en öne çıkan teknolojik özellik birçok cihazın son nesil iletişim gücü olan 5G veri ve internet bağlantısını destekliyor omasıydı. Ne var ki, henüz bu hizmeti alabileceğiniz bir yer yok. Dolayısıyla 5G cihazları almak için acele etmenin pek bir anlamı bulunmuyor.
Örneğin bu hizmetin ABD’de 2019’un ikinci yarısından itibaren hizmete girmesi planlanıyor ama kesin bir tarih yok. Üstelik ABD’nin tamamında da değil, önce belli şehirlerde ve bölgelerde başlayacak. ABD’yi İngiltere, Almanya, İsviçre, Çin, Güney Kore ve Avustralya takip edecek. Türkiye için bir tarihten bahsetmekse şimdilik zor.
Euronews muhabiri Emma Beswick’e konuşan F5 Network şirketinin başmühendisi Bart Salaets, 5G’nin hayatlarımızı nasıl etkileyeceğini şu sözlerle değerlendirdi:
“Film indirme örneği aslında herşeyi özetliyor. Bugün HD kalite bir filmi bilgisayarınıza 10 dakikada indiriyorsunuz. 5G ile bu bir saniye dahi sürmeyecek. Doktorlar farklı ülke ve şehirlerdeki robotik aygıtları kullanarak milisaniyelik gecikme dahi yaşamadan oradaki hastanın ameliyatını gerçekleştirebilecek. Akıllı şehirler, evler, araçlar hepsi için devrim niteliğinde olacak.”
5G’nin riskleri neler?
Salaets’e göre 5G hizmeti 2020 ila 2022 yılları arasında kullanmaya başlayabileceğiz ve bu teknolojinin de her teknoloji gibi bazı riskleri bulunuyor. Salaets o riskleri şöyle anlatıyor:
5G, savunmasız bir teknoloji değil ve güçlü bir güvenlik sistemine sahip. Büyük veriyi dünyaya yayacak olan 5G’nin elbette güvenli olmaması söz konusu olamaz. Siber saldırılar ve hacker’lar yine tehdit olmaya devam edecek; ancak işleri bugünkünden çok daha zor olacak.
“5G yüzbinlerce yeni anten ve baz istasyonu kurulmasını gerektiyor. Bunun sağlığımız üzerinde uzun vadeli etkilerinden endişe duyan çok sayıda insan var. Bunun yanında 5G bir önceki 4G’ye kıyasla daha yüksek güenlik riskleri içeriyor çünkü daha fazla arka kapı uygulaması ve açıkları mevcut.”
